ROZDZIAŁ 7: Stosunki pracy w rolnictwie
Sektor rolniczy zatrudnia około 10 milionów pracowników w UE i odpowiada za około 1,4 procent PKB (2022). Jego względna wielkość w PKB i całkowitym zatrudnieniu, a także struktura sektora i jego główne produkty różnią się w zależności od państwa członkowskiego, ale ma on strategiczne znaczenie dla wszystkich krajów.
Pod względem działalności gospodarczej i warunków pracy rolnictwo jest bardzo zróżnicowanym sektorem, obejmującym gospodarstwa rodzinne i bardzo małe firmy, a także duże firmy krajowe i międzynarodowe.
W większości krajów zdecydowanie przeważają małe, rodzinne gospodarstwa rolne, które zatrudniają wyłącznie członków rodziny lub dodatkowo tylko mniejszą liczbę pracowników sezonowych. Według Eurostatu w 2016 r. dziewięciu na dziesięciu pracowników rolnych w UE było właścicielami gospodarstw lub członkami ich rodzin.
Jednak we wszystkich krajach istnieją również duże przedsiębiorstwa rolne. Ramy prawne dotyczące uczestnictwa pracowników w większości krajów mają zastosowanie tylko do większych firm, które zazwyczaj stanowią jedynie niewielką mniejszość całkowitego zatrudnienia w rolnictwie.
Stosunki pracy w rolnictwie charakteryzują się wysokim odsetkiem niepewnych, a nawet nielegalnych warunków pracy, zwłaszcza w przypadku pracowników sezonowych i migrujących, którzy stanowią znaczną część zatrudnienia.
Warunki pracy są bardzo zróżnicowane, ale praca jest często wymagająca fizycznie i zależy od warunków pogodowych, sezonowości i poziomu mechanizacji.
W rolnictwie odnotowuje się więcej wypadków i chorób w miejscu pracy niż w większości innych sektorów, co wynika m.in. z intensywnego wysiłku fizycznego, stosowania maszyn i chemikaliów oraz narażenia na działanie czynników naturalnych.
W większości krajów w sektorze działają związki zawodowe i stowarzyszenia pracodawców, które są kluczowymi interesariuszami w partycypacji pracowników. Istnieją również różne inne organizacje, takie jak izby, stowarzyszenia i spółdzielnie, reprezentujące interesy producentów rolnych.
Ze względu na strukturę sektora i warunki zatrudnienia, rolnictwo ma niski wskaźnik uzwiązkowienia w porównaniu z sektorami przemysłowymi i usługowymi.
